روایت بازی
رویداد آموزشی و بیان تجربیات فعالان بازی (هسته های بازی محور محلات) خراسان رضوی 26 تیرماه 1402
ارائه تجربه آقای علی قیاسی با موضوع : کتابخانه امیرحسین فردی، محور تفریح و نشاط محله میثم
بازی در کتابخانه امیرحسین فردی
بازی در کتابخانه امیرحسین فردی
برای راه اندازی محیطی تفریحی و بازی محور حتما نیاز نیست که به سراغ خلق ظرفیت های جدید برویم. گاهی استفاده از ظرفیت های موجود بسیار موثرتر خواهد بود. کتابخانه مردمی امیرحسین فردی مشهد یکی از همین ظرفیت هاست که حالا علاوه بر امانت کتاب سراغ بازی رفته و یک فضای تفریحی سالم برای نوجوانان منطقه طبرسی شمالی (یکی از مناطق کم برخوردار مشهد) ایجاد کرده است.
آقای علی قیاسی، کارشناس کامپیوتر و کتابدار کتابخانه امیرحسین فردی است. او درباره ضرورت ایجاد فضای بازی در کتابخانه می گوید: « ما مکانی مثل کتابخانه را در اختیار داشتیم که مخاطب به آنجا رفت و آمد داشت و می شد از این ظرفیت استفاده بیشتری کرد. از طرفی یکی از دغدغه های همیشگی ما، کمبود زیرساخت های تفریحی برای کودک و نوجوان در این محله بود، به همین دلیل سراغ بازی رفتیم. قبل از شروع، تحقیقاتی در رابطه با بازی در کتابخانه در سطح ملی و جهانی انجام دادیم. در خرداد ماه 1401بخش بازی کتابخانه افتتاح شد، برخی از بازی های فکری و رومیزی که به مخاطب بالای 7 سال امانت داده می شود عبارتند از : شاهراه، بزنگاه، تردست، معمای جنگل، کاپوچین، چائو، نمیریه ، برج پیزا و… . »
مسئولین کتابخانه امیرحسین فردی در ایجاد فضای بازی محور چند هدف جدی و مهم را دنبال می کردند. اهدافی که حالا بعد از 7ماه تقریبا تحقق یافته است: « هدف اصلی ما شکل گیری ارتباط صمیمانه بچه ها با هم سالان و خانواده در فرایند بازی بود، هدف دوم افزایش مهارت های بچه ها در بازی بود، مهارت هایی مثل حل مسئله، مدیریت ، تمرکز، تفکر و … . هدف دیگر این بود که افرادی که کتابخوان نیستند اما بازی کردن را دوست دارند به این بهانه به کتابخانه بیایند و در این فضای فرهنگی باشند. نکته مهم دیگر اینکه بازی های فکری و رومیزی هزینه بالایی دارد و همه قادر به خرید آن نیستند، امانت بازی ها دست یابی افراد به این کالای فرهنگی را بیشتر می کند.»
شاید فکر کنید راه اندازی بازی در یک کتابخانه نیازمند یک فضای بزرگ است. اما آقای قیاسی می گوید:
« مساحت این کتابخانه در مجموع 100 متر می شود در همین فضای کوچک علاوه بر قفسه های کتاب، 6 میز و حدود 25 صندلی داریم که به صورت ساعتی برای بازی رومیزی اجاره داده می شود. حدود 600 نفر در ماه از بخش بازی ها استفاده می کنند و این استقبال مخاطب در تابستان و روزهای آخر هفته بیشتر هم می شود.»
لازم به ذکر است که در کتابخانه امیرحسین فردی برای بخش کودکان زیر 7 سال هم در یک قسمت سرسره و تونل و چند وسیله بازی مثل توپ و لگو قرار داده شده و بعضی از روزهای هفته مهد بازی نیز در آنجا دایر می شود.
بازی در کتابخانه حسینیه ارشاد
کتابخانه و بازی؛ در نگاه اول کنار هم قرار نمی گیرند اما یک زوج خلاق این قاعده را به هم زده اند. محمدحسن سلطانپور و سیده کبری پاشازاده هر دو کتابدار هستند که از سال ۹۵ طرح بازی در کتابخانه را به صورت رسمی آغاز کردند. این زوج جوان اجرای بازی های رومیزی و دیجیتال را از کتابخانه حسینیه ارشاد شروع کردند و کم کم در ۳ کتابخانه ی دیگر در شهرهای قم و تهران هم این ایده را دنبال کردند تا جایی که اولین کارگاه آموزشی با موضوع خدمات بازی در کتابخانه برای کتابداران توسط آقای سلطانپور و همسرش در سال۹۸ اجرا شد.
محمدحسن سلطانپور که دانش آموخته ی رشته ی کتابداری دانشگاه قم می باشد از دغدغه اش در حوزه بازی می گوید:” من علاقمند به حوزه بازی های رومیزی و دیجیتال بودم. در زمان دانشجویی با کتابی از اسکات نیکلسون برخوردم که در موضوع بازی در کتابخانه بود. این کتاب اطلاعات نظری خیلی خوبی به ویژه در زمینه بازی رومیزی به من داد. پس از آنکه وضعیت بازی در کتابخانه را در جهان مطالعه کردم در سال ۹۴و ۹۵در کتابخانه مرکزی دانشگاه دو دوره بازی رومیزی و دیجیتال راه اندازی کردم که با استقبال خوبی از سمت دانشجویان رو برو شد.”
سلطانپور و پاشازاده کتابدار کتابخانه حسینیه ارشاد تهران هستند. این زوج در بستر کتابخانه موفق به اجرای برنامه های ثابت بازی به صورت همه روزه و رایگان برای سنین مختلف شده اند. افراد در هر روز یک ساعت خاص را رزرو می کنند و به مدت ۳۰ الی۶۰ دقیقه زمان بازی دیجیتال و امکان استفاده از ۴ بازی رومیزی را نیز دارند. مخاطب این برنامه ها کودک و نوجوان، والدین وحتی سالمندان می باشند. این برنامه ها به گونه ای طراحی می شود که مخاطب ارتباط مستمر و مداومی با کتابخانه داشته باشد. هم چنین در انتخاب نوع بازی ها؛ مسائل فرهنگی، تربیتی و ارتباط با خانواده نیز در نظر گرفته می شود که نشان می دهد هدف از بازی در کتابخانه صرفا تفریح و سرگرمی نیست.
“ما در کتابخانه به دنبال تفریح صرف نیستیم. هدف ما جذب مخاطب به محیط کتابخانه و بالابردن جایگاه آن نزد مردم است و اینکه کتابخانه نهاد اجتماعیِ فعال و پویا است که برای حل مسائل مردم برنامه دارد.”
