هویت و بازی در استرالیا

آموزش بازی سنتی در مدارس استرالیا

بازی های بومی استرالیا

 

بررسی پروژه آموزش بازی سنتی در مدارس استرالیا در سال ۲۰۱۱ بازی‌های بومی سنتی (TIG: Traditional Indigenous Games) از دوران استعمار در میان جزیره‌نشینان و جوامع بومی استرالیا مشاهده شده است. طبق نظر بسیاری از جامعه شناسان این بازی‌ها برگرفته از ﷼فرهنگ این جوامع بومی و منعکس کننده میراث فرهنگی و هویت اجتماعی آن‌هاست. این بازی‌ها نقش بسیار مهمی در زندگی کودکان ایفا می‌کرد و ابزاری بسیار موثر و قدرتمند در انتقال مهارت‌های زندگی و زنده ماندن آن‌ها بود. البته همچنان این بازی‌ها در میان این مردم رواج دارد و بیشتر با هدف سرگرمی، تقویت همبستگی اجتماعی، اشتراک‌گذاری و حفظ فرهنگ‌ها و انتقال دانش‌های سنتی انجام می‌شود.

 بازی پیوند دیروز و امروز

از سال ۲۰۱۱ در بعضی مدارس استرالیا طرحی اجرا شد که طبق آن در ساعات برنامه‌های تربیت‌بدنی مدارس ابتدایی، به دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم، بازی‌های بومی سنتی آموزش داده می‌شد. هدف از این پروژه برقراری ارتباط نزدیک بین ریش‌سفیدان و بزرگان جوامع بومی با دانش‌آموزان و آموزش فرهنگ بومی و محلی به آن‌ها بود.
برای انجام این پروژه ابتدا طی پنج هفته، دانش‌آموزان در ساعت‌های ورزش خود ۱۲ بازی برگزیده را انجام می‌دادند. در این مدت علاوه بر اجرای بازی‌ها، در مورد اهمیت آن‌ها و اثرگذاری مفاهیم مستتر بازی بر ماندگاری فرهنگ مردم جزیره برای دانش‌آموزان توضیح داده می‌شد. پس از این پنج هفته کارناوالی در شهر برگزار و همه بازی‌ها به همراه چند مراسم شاد و سنتی در آن اجرا می‌شد.

این فقط یک بازی نیست

پس از پایان این پروژه، در مورد میزان اثرگذاری آن و نظرات دانش آموزان در مورد بازی‌ها بررسی‌هایی صورت گرفت.
دانش آموزان به سه دلیل اصلی، از شرکت در این پروژه احساس رضایت داشتند:

یک_ تجربه بازی‌های جدید، بازی با دوستان در یک محیط گروهی و اشتراک‌گذاری فرهنگ‌های مختلف.

دو_ یکی از اصول آموزش که در برنامه آموزشی دانش‌آموزان دوره ابتدایی استرالیا آمده دعوت از دانش‌آموزان برای شرکت در فعالیت‌های فیزیکی مربوط به فرهنگ است. با بررسی‌های انجام شده پس از این پروژه، مشخص شد هر دو گروه دانش‌آموزان بومی و غیر بومی شرکت‌کننده در آن، از تجربه خود رضایت داشته‌اند. دانش‌آموزان بومی از این که با بازی‌های بومی در مورد فرهنگ خودشان آموخته‌اند، احساس غرور می‌کردند. دانش‌آموزان غیربومی نیز از این که با تنوع قومیتی جامعه خود و فرهنگ و شیوه زندگی آن‌ها آشنا شده‌اند، احساس خوبی داشتند.

سه_ یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این بازی‌ها وجود داشت و دانش‌آموزان نیز به خوبی متوجه آن شده بودند، وجود مفهوم در کنار بازی بود. در این زمینه نقل قول یکی از دانش‌آموزان قابل توجه است: «این فقط یک بازی نیست… در آن نسبت به بازی‌های ما استرالیایی‌ها، مثل فوتبال یا کریکت، هدف بزرگ‌تری وجود دارد، زیرا مردم بومی برای یادگیری امورات زندگی مثل ماهیگیری یا پیدا کردن آب، آن را انجام می‌دهند. در واقع پشت هر بازی یک ماجرای جالب است که باعث می‌شود من از انجام آن لذت ببرم.»

20230108_122909

خیابان بازی

 

خیابانی امن برای بازی کودکان

در یکی از محله های شهر  سیاتل  آمریکا برای  تشویق  کودکان به  بازی در خیابان، طرحی به نام  خیابان  های  بازی اجرا شده است. این طرح از اهالی  محله می‌خواهد یک روز در هفته از راندن ماشین‌های خود در خیابان‌های محله دست بکشند

اهالی محله پس از کسب مجوزهای لازم از مقامات محلی، در این روز تابلوهایی را در ابتدا و انتهای  خیابان قرار می‌دهند و پس از آن خیابان امن و آماده است تا کودکان در آن بازی کنند

کودکان از این طرح استقبال زیادی کرده‌اند، چون برای آن‌ها فرصتی را فراهم می‌کند تا در خیابان با دوستان خود گرد آمده و دسته‌جمعی روزی شاد و پر از بازی را تجربه کنند. با نبود ترس از ماشین‌های عبوری، کودکان به راحتی می‌توانند در خیابان با اسکوتر خود از این سو به آن سو بروند، بسکتبال بازی کنند، با تفنگ‌های آب‌پاش به دنبال یکدیگر بدوند، دوچرخه سواری یاد بگیرند و یا حتی فرصت پیدا کنند با دوستان خود در خیابان حرف بزنند. مجموعه‌ی این فعالیت‌ها برای کودکان بهار و تابستانی لذت‌بخش ساخته است

والدین کودکان نیز بازخوردهای مثبتی به اجرای این طرح داده‌اند. به نظر آن‌ها با اجرای طرح «خیابان‌های بازی» کودکان فرصت یافته‌اند زمان خود را به خوبی بگذرانند و کودکی کنند. به گفته‌ی آنان اجرای این طرح، حتی بر میزان  ترافیک و نوع رانندگی رانندگانی که معمولا به شیوه‌ای خطرناک در خیابان‌های محله می‌رانده‌اند هم تاثیر مثبت داشته است.

 

20221226_134856

بازی، سلاح مقاومت

حنان حامدالحروب مددکاراجتماعی و معلم کلاس دوم دبستان مدرسه «سمیحه خلیل»در کرانه باختری است. او در دانشگاه قدس و در رشته آموزش‌ و پرورش ابتدایی تحصیل کرده است.
در سال ۲۰۱۶، «حروب» در سن ۴۴سالگی به‌ عنوان یک زن فلسطینی، جایزۀ بهترین معلم دنیا را ازآنِ خودش کرد. او با شعار «نه به خشونت در آموزش» و با شیوه‌ای مبتنی بر «آموزش با بازی»، توانسته نام خودش را در حافظۀ جهان ثبت کند. «حنان»، با استفاده از شیوۀ آموزشیِ خود، تلاش می‌کند تا کودکان فلسطینی آسیب دیده از خشونت اسرائیلی ها را درمان کند و ادبیات مقاومت و پایداری را به آنها منتقل کند.
« داستان زندگی من، مانند داستان زندگی هر خانوادۀ دیگرِ فلسطینی در سایۀ اشغال رژیم صهیونیستی شکل گرفته است، یک‌روز، پسر و دو دختر دوقلویم، به‌همراه پدر و زن‌ عمویشان از مدرسه به خانه بازمی گشتند که سربازان اشغال‌گر اسرائیلی، به اتومبیل آن ها تیراندازی کردند و همسرم مجروح شد و ۱۰ سال در زندان اسرائیل بود. این حادثه، شوک بدی را به فرزندانم وارد کرد و سبب شد تا آنها گوشه‌گیر شوند و اعتمادبه‌نفسشان را از دست بدهند. به‌این‌ترتیب، جوی از خشونت و ناامیدی در میان آنها شکل گرفت و به‌تدریج، موجب اُفت تحصیلی آنان شد. برای برون‌رفتِ فرزندانم از اثرات ناشی از این حادثه، تلاش زیادی کردم. متأسفانه در مدارس، معلمان شیوۀ برخورد با نتایج ناشی از این آسیب ها را آموزش نمی بینند، به‌همین‌دلیل مجبور شدم که خودم به کودکانم کمک کنم و توانستم با استفاده از «بازی»، آن‌ها را از تاثیرِ آن شوک، بیرون بیاورم.»
حنان الحروب برای بهبود حال روحی کودکانش در خانه اش کنج امنی می سازد و بازی های مختلفی را که از اینترنت و کتاب ها پیدا می کند برایشان بومی سازی میکند. او متوجه می شود که فرزندانش هنگام بازی کردن در آرام ترین و خوشحال ترین حالت هستند. او پس از این تجربه ی موفق تصمیم میگیرد به عنوان معلم این ایده را برای دیگر دانش آموزان فلسطینی اجرا کند و از بازی به عنوان سلاح مقاومت استفاده کند.
«چون کودکان فلسطینی در اثر رفتارهای خشن اشغالگران اسرائیلی ، در معرض خشونت قرار دارند، از بازی به عنوان وسیله ای برای شاد کردن آن ها در کلاس درس استفاده می کنم. تدریس و آموزش همراه با بازی، باعث می شود تا دانش آموزان همزمان با یادگیری، با نشاط هم بشوند. به‌این‌ترتیب توانستم که با اصلاح رفتارهای نادرست آن‌ها، رفتارهای خشن شان را کاهش دهم. شیوۀ من این است: «بازی میکنیم و می آموزیم». به‌این‌ترتیب، با تبدیل کلاس درس به محیطی امن و شاد تلاش می‌کنم تا دانش‌آموزان، کودکیِ ازدست‌رفتۀ خودشان را که زیر سلطۀ اسرائیل از آن محروم شده اند، بیابند. در بازی های ما بچه ها بر اساس شخصیت شان نقش میگیرند و به جای معلم، مدیر ، روزنامه نگار، مهندس ، دکتر و … بازی می کنند. ما گروهی کار می کنیم و در گروه ها به دانش آموزان نقش پیشرو و راهبر می دهیم و حتما نقش را چرخشی میکنیم؛ بنابراین آنها علاوه بر پیشرو بودن، یاد میگیرند که از یکدیگر حمایت و پشتیبانی کنند. بازی های ما همیشه با ابزار و وسایل خیلی ساده است از فنجان های پلاستیکی گرفته تا گیره لباس و طناب های کهنه. ما جدا از آموزش مفاهیم درسی برای آموزش اخلاق و ارزش ها با دانش آموزان بازی می کنیم. هر بازی، قانون های خاص خودش را دارد و هر دانش آموز باید با آن ها آشنا باشد تا بتواند وارد بازی بشود.»
این معلم فلسطینی یک نقشه ی بزرگ روی یک دیوار کلاسش دارد که هیچ اثری از موجودیت اسرائیل در آن دیده نمیشود. برخی از اسرائیلی ها او را به عنوان معلمی که خشونت را در سیستم آموزش و پروش ترویج می کند محکوم می کنند و از فعالیت های ضد اسرائیلی همسرش هم انتقاد کرده اند. با این حال او سرسختانه به کارش ادامه می دهد و معتقد است که معلمان قدرت واقعی روی زمین هستند و عقل کودک فلسطینی را عقلی بزرگ می داند که باید برای آینده روی آن سرمایه گذاری کرد.
« ما با استفاده از روش های مختلفی مانند بازی، نقاشی و ورزش، می توانیم به فرزندانمان کمک کنیم تا دنیا را درک کنند و به‌عنوان افراد فعال و خلاق،در سطح جهان اثرگذار باشند. من ایمان دارم که آموزش، یک سلاح و راهی برای پیروزی، ایستادگی، اثبات حق و حفظ هویت در سرزمینمان است. می توانیم واقعیت را تغییر دهیم و آینده را بسازیم.»