آواز در خدمت بازی، بازی در خدمت هویت

 

حامد انتظام، شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، طراح اسباب بازی ادبیات محور

ادبیات یکی از ابزارهایی است که بازی‌های ایرانی هنوز استفاده چندانی از آن نکرده‌اند. شعر و قصه‌، از یک‌سو به ایجاد ارتباط بین کودک و بازی کمک می‌کنند و از سوی دیگر در انتقال حس و پیام مؤثر هستند. همچنین، پایه طراحی بازی‌های آوازی، اشعار هستند.

ادبیات به نوعی چشمه است؛ یعنی اگر کتاب داشته باشیم، این کتاب خودش قصه است. این قصه می‌تواند تبدیل به بازی خوبی شود. اما اگر قصۀ خوبی نداشته باشیم، بازی خوبی هم نداریم. پایه و اساس بازی، قصه است. بازی‌هایی که الان ترویج می شوند، قصه ندارند. این ها باید قصه‌‌های هدفمندی داشته باشند. ذهن خلاق نویسنده و شاعر می‌تواند این قصه‌ها را طراحی کند و در انیمیشن، بازی و فیلم استفاده شود. با پایین آمدن سرانه مطالعه در کشور بازی و اسباب بازی بهترین راه برای انتقال ادبیات و مفاهیم نهفته در آن به کودکان است. مثلا اسباب بازی هایی که کنارش یک کتاب قصه هم دارد. پازلی از خانه ی مادربزرگه که داخل آن یک کیت الکترونیکی است و با فشردن چند دکمه قصه های این خانه برای کودک پخش می شود. جای چنین اسباب بازی هایی در بازار ما بسیار خالی است. در حالیکه در اسباب‌بازی‌های خارجی وارداتی، استفاده از شعر بیشتر اتفاق می افتد. عروسک‌ هایی هستند که با اضافه شدن یک کیت، ترانه می‌خوانند، یا ماشین‌های کنترلی‌ که در حین کار کردن، ترانه‌ای از آن‌ها پخش می‌شود که این ها از نظر فرهنگی هیچ سنخیتی با سبک زندگی کودک ایرانی ندارند در واقع یک بازی آهنگین، گروهی و با موضوع مناسب، می‌تواند در دایره بازی‌های پرمخاطب قرار بگیرد

ما در ادبیات، بخشی به نام «هیچانه‌ها» داریم. هیچانه‌ها اشعاری هستند که در ظاهر معنای خاصی ندارند، اما در بازی های عموم بچه ها استفاده می شوند مثل «اتل متل توتوله»، «آن مان نباران، توتو اسکاچی» و بازی‌هایی از این دست. بعضی‌ها که از فضای ادبیات دور هستند؛ انتقاد می‌کنند و می‌گویند: این مزخرفات چیست که می‌خوانید؟ ولی هیچانه‌ها کارکردهای ؛ مثل نظم‌دهی به ذهن، استفاده برای حفظ بهتر ریتم و تقویت تمرکز دارد. با همه ی این توصیفات به نظر من خود ادبیات می تواند یک بازی باشد. شاید بتوانیم شعر را یک نوع بازی ذهنی محسوب کنیم. شعر ریتم دارد و به ذهن نظم می‌دهد. باعث می‌شود بچه‌ها راحت‌تر مفاهیم را حفظ کنند. درواقع کودک دارد با کلمات بازی می‌کند.

برچسب‌ها: بدون برچسب

دیدگاه خود را در میان بگذارید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. قسمتهای مورد نیاز علامت گذاری شده اند *